«Θέλουν να σας κάνουν καλά. Αλλοίμονο, εκεί φτάνει ο παραλογισμός των λογικών. Καλά, δηλαδή να γυρίσετε πίσω, έξω στην τέφρινη πραγματικότητα, να ξαναδήτε πίσω με την κρίσι του ακέραιου μυαλού την πιο αβάσταχτη, την πιο αρμολογημένη αλλόφρονη λογική της ζωής που σκοτώνει την ανθρώπινη καρδιά. [...] Μα τι θα βάλετε στη θέση του οράματος εσείς οι λογικοί; [...] Καλοπροαίρετοι γιατροί μου, αν επιμένετε να με γιατρέψετε από κάτι, γιατρέψτε με από την λογική».

Ρώμος Φιλύρας από το δρομοκαΐτειο

Αδελφών έγερσις!

               στον Γιώργο Πατιό

Ένα ωχ και δυο αμάν
σκυφτές Κύπρος και Ελλάς
μπρος ο Γερμανός Αυνάν
πίσω Ευρώπη και Ανάν
επιβήτορες μπας κλας...
Στέναξε ο μαχαλάς!

Έγινε η ανεμελιά
της Ιθάκης πηγαιμός.
Ούζο, φέτα, σεφταλιά
ομορφιές απ' τα παλιά...
Νηστικοί! Πόσος καημός!
Έχει κλείσει κι ο λαιμός.

Δυο αμάν και ένα ωχ
αδελφών πολλών ψαχνό
η θυσία στο Μολόχ
σαν τον Κάιν κι ο Ενώχ...
Ξεχασμένο ''Δεν ξεχνώ''
Φως Ελλαδικό κι αχνό.


Κώστας Σφενδουράκης

Τα άσματα των καθημερινών - σχόλιο στην ποιητική του Κώστα Σφενδουράκη

http://www.24grammata.com/?p=38802


24grammata.com/ σύγχρονοι λογοτέχνες

“ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ”

Σχόλιο στην ποιητική του Κώστα Σφενδουράκη

διαβάστε όλη την ποιητική συλλογή “Νίκη των Τετριμμένων”, καθώς και άλλα έργα του Σφενδουράκη κλικ εδώ

γράφει ο Απόστολος Θηβαίος

“Όταν ερμηνεύουμε αυτό που μας τυραννά εμάς τους ίδιους, κάνουμε τέχνη κοινωνική. Δεν υπάρχει τέχνη πιο δικαιωμένη από την ατομική, την ψυχολογική, έναν ρεαλισμό, καθαρό, της ψυχής.” Με τούτη την επισήμανση του φιλόλογου Σπανδωνίδη οφείλουμε να αναγνωρίζουμε στα πλαίσια της καλλιτεχνικής δημιουργίας, εκείνα τα πονήματα που βασίζονται στο ακέραιο σε τούτο το αξίωμα. Ο λόγος άλλωστε είναι ένα χάρμα που που ρουφά ανθρώπους και τοπία, δέντρα, φυτά, αγωνίες, παράξενα παιδιά και έπειτα ο λόγος μετατρέπεται σε ένα υφασμάτινο, αντικειμενικό δημιούργημα.

Η ποιητική εργασία του Κώστα Σφενδουράκη “Νίκη των Τετριμμένων” ετούτο ακριβώς σηματοδοτεί με τον τίτλο και το περιεχόμενό της. Ένα οδοιπορικό στην καθημερινή πάλη, μες στους κόλπους της οποίας συντάσσεται και επιζεί ο προσωπικός, ο πιο γόνιμος μύθος μας. Τα στιχουργήματα του Σφενδουράκη, λιτά, προφορικά, αντλημένα από την τοπογραφία της πολιτικής, της απώλειας, του συναισθήματος, αποκτούν μία ανυπέρβλητη τραχύτητα, στρατευμένα καθώς στέκουν στο πλευρό του ανθρώπου. Ισότονη, γαιώδης ποίηση να στηρίζεται πάντοτε στο υλικό της ανθρώπινης πρόσληψης. Ακόμα και μες στα πλαίσια της αυστηρής φόρμας, ο ποιητής, κατέχοντας τη συνείδηση του εκφερόμενου λόγου, διατηρώντας ένα συνεπές και ακηλίδωτο, εξαιρετικά διαυγές τοπίο, μια εκτίμηση ανάλογη, πραγματοποιεί μια αισθητική απόκλιση. Μιλούμε για την πολιτική ή κοινωνική διάσταση της ποίησης, όπως περιγράφηκε με αρτιότητα και τρόπο περιεκτικό από τον Γιάννη Δάλλα στη δοκιμιακή, ενδελεχή αναφορά του περί της ποίησης του Μανώλη Αναγνωστάκη. Ετούτη την απόκλιση, τη σαφή διαφοροποίηση, ο Σφενδουράκης θα την εκφράσει με τον απλουστευμένο λόγο, εκείνον που κρατεί μες στους κόλπους του και τελικά εκπέμπει στο ακέραιο την ένταση και το αποτέλεσμα της αρχικής πρόθεσης. Ο φαινόμενος κόσμος του Κώστα Σφενδουράκη συνιστά μία αληθή και αποκαλυπτική πραγματικότητα, μες στην οποία εμπεριέχεται το κλίμα και η ένταση των καιρών. Η στιχουργική του επικεντρώνεται στην αναπλαστική δυνατότητα του προσώπου, τη συμμετοχή του στην ανάδειξη μιας ιδεολογίας, η οποία ξεπερνά και αντιστέκεται στο γνώριμο, πολιτικό ήθος του αδιεξόδου. Άλλωστε στα “ανθρώπινα” οι εκτιμήσεις δεν αποκτούν παρά τον πλούτο με τον οποίο είναι προικισμένος ο ζωντανός, ο βέβαιος κόσμος.

Συνοπτική και ενδεικτική της ποιητικής στόχευσης του Κώστα Σφενδουράκη συνιστά η καταληκτική μετάφραση της συλλογής. Το ποίημα “Funeral Blues”, μετάφραση της εργασίας του W. H. Auden, συνιστά μία αποσταγματική σηματοδότηση της αρχικής πρόθεσης του Σφενδουράκη. Μιλούμε για το μέγεθος της αγάπης, για τη θηριωδία της ελπίδας που με τόση ένταση μοιάζει να ακυρώνεται μες στο έργο του Σφενδουράκη. Δίχως τούτο το πρόσχημα ο κόσμος οφείλει να απολέσει οριστικά τη γνώριμη μορφή του και τίποτα δεν αξίζει ώστε να ικανοποιηθούν στο ακέραιο τα κενά, τα οποία υφίστανται μες στα αδρανή χάσματα της ιστορίας. Ο Κώστας Σφενδουράκης συνιστά έναν από εκείνους του “ωραιοθήρες” που πληγιασμένοι, με επιδέσμους σαν σημαίες εξεγέρσεων βαδίζουν μες στον κόσμο των ανθρώπων. Η έκπληξη στην ποιητική άρθρωση δεν αποτελεί παρά την ένδειξη μιας αγνότητας, ικανής να στηρίξει την τέχνη την ίδια και οριστικά πια να εξασφαλίσει την πολυπόθητη αγνότητα.

Ο Κίμων Φράιερ διαπιστώνει πως το προσωπικό ύφος, η ατομική φωνή επιβεβαιώνει ένα σημαντικό προσόν για την ποίηση. Όσο πιο απομακρυσμένο είναι ένα έργο τέχνης από τον καθημερινό υπαινιγμό, τόσο κοντύτερα στέκει στην κορυφή που εστόχευσε. Ο Στέλιος Ξεφλούδας επισήμανε πως “αν δεν μπορείς να μιλήσεις στο Θεό πώς να μιλήσεις στους ανθρώπους.” Τώρα ο Θεός κείτεται νεκρός σε δρόμους ευρύτατους, χαμηλών οριζόντων, καθώς η οδός Μαραθώνος με την αρχαιολογική προοπτική και τα αγόρια της ερωτικής μετριότητας. Ο Κώστας Σφενδουράκης θρηνεί με την εξαίσια, αγενή του ποίηση ετούτο τον κατεστραμμένο Θεό. Ας τραγουδήσουμε μαζί του. Είναι πάντοτε θέμα αντοχών και μόνο, να στέκεις δίπλα σε παιδιά που δέονται.

Σχόλιο σχετικά με την επανέκδοση του ebook της ποιητικής συλλογής: “Νίκη των Τετριμμένων” του Κώστα Σφενδουράκη

http://www.24grammata.com/?p=38769
 

24grammata.com/ εν καινώ

γράφει ο Γιώργος Πρίμπας

Όταν ο Γουτεμβέργιος πριν έξι, περίπου, αιώνες εφεύρε την τυπογραφία οι πρώτοι που αισθάνθηκαν να χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια τους ήταν οι εκπρόσωποι του κατεστημένου, της εκκλησιαστικής εξουσίας εν προκειμένω, διότι κατάλαβαν ότι θα έχαναν από τη διάχυση της γνώσης και από τη δυνατότητα που θα δινόταν στον κόσμο εκείνο που αδυνατούσε μέχρι τότε να αποκτήσει ακόμα κι ένα βιβλίο – αρκεί να σκεφτούμε ότι τα βιβλία που πωλούντο μέχρι τότε γραφόντουσαν με το χέρι – να μπορεί να το αποκτήσει και με τον τρόπο αυτό να σχηματίζει ιδίαν άποψη και γνώμη, σε πρώτη φάση για τις Άγιες Γραφές, και να μην επαφίεται στα συμπεράσματα που κατέληγαν οι ιερωμένοι όπως του τα δίδασκαν προσαρμοσμένα κατά τα συμφέροντά τους. Το βήμα ήταν τεράστιο και για τη σημαντικότητα του αρκεί να δούμε το πώς συνείσφερε γενικότερα στη διάχυση της γνώσης και στη γέννηση κι εξέλιξη των κοινωνικοπολιτικών και φιλοσοφικών ρευμάτων που ακολούθησαν, στην εξέλιξη της επιστήμης και βέβαια και στη λογοτεχνία.

Στους αιώνες όμως που ακολούθησαν, η έκδοση ενός βιβλίου – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπήρχαν εξαιρέσεις πολύ ταλαντούχων συγγραφέων – εξακολουθούσε να παραμένει είτε προνόμιο των εχόντων την προς τούτο οικονομική δυνατότητα είτε αυτών που τελικά αναγκαζόντουσαν προκειμένου να εξασφαλίσουν τους αναγκαίους πόρους να συμβιβαστούν με καταστάσεις που αλλιώς δε θα συναινούσαν ή να χρεωθούν και τελικά να καταστραφούν οι ίδιοι οικονομικά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, πάντα ανάμεσα στους άμεσα ενδιαφερόμενους: συγγραφέα και αναγνώστη παρεμβαλλόντουσαν τρίτοι των οποίων το συμφέρον είχε σε δεύτερο ή και τρίτο επίπεδο να κάνει με το λογοτεχνικό μέρος.

Αυτή η κατάσταση, ως μονόδρομος, ίσχυε μέχρι τα τελευταία χρόνια, μέχρι και πριν δηλαδή την εμφάνιση του διαδικτύου, γιατί σήμερα τα πράγματα αλλάζουν και αλλάζουν δραματικά με θετικό, θέλουμε να ελπίζουμε, τρόπο.

Χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις, αλλά με μεράκι, ένας δημιουργός μπορεί o ίδιος να στήσει το βιβλίο του, να το μετατρέψει σε μορφή αρχείου η οποία μπορεί να γίνει προσιτή από οποιονδήποτε αναγνώστη στον υπολογιστή του ή σε άλλη συσκευή ebook-reader, να βγάλει, εάν θέλει, και isbn για την έκδοση και να το αναρτήσει σε ιστοσελίδα, που φιλοξενεί ebooks.

Ας μείνουμε στη λογοτεχνία και ιδίως στην ποίηση, η οποία έτσι και αλλιώς εδώ και χρόνια βρίσκεται εκτός εμπορίου, γιατί αυτή μας ενδιαφέρει στο παρόν.

Απέναντι σε αυτή την απλοποίηση ακούγονται φωνές περί εικονικού μόνο πλουραλισμού και μιας υπερπαραγωγής λογοτεχνικών βιβλίων, που τελικά οδηγεί στην αφάνεια τους όποιους σημαντικούς νέους δημιουργούς ήθελε προκύψουν. Η απάντηση στην ένσταση είναι απλή και βρίσκεται στην ιστορία της λογοτεχνίας. Αρκεί να θυμηθούμε το πόσους σήμερα αναγνωρίζουμε ως σημαντικότατους λογοτέχνες, όταν στην εποχή τους ακόμα και χλευαζόντουσαν από τους τότε κριτικούς ή δεν μπόρεσαν ποτέ εν ζωή να εκδώσουν το έργο τους, κάτι που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σίγουρα θα είναι πάρα πολλοί αυτοί που χάθηκαν αποχωρώντας απογοητευμένοι. Τελικά, κανένας άλλος κριτής πλην του χρόνου δεν υπάρχει, τα γαλόνια είναι πρόσκαιρα, και θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας ότι και ο πλέον αδέκαστος κι ενημερωμένος κριτής, όταν εκφράζεται για ένα καινούργιο έργο εκφράζει την προσωπική του άποψη και τίποτε άλλο.

Σε αυτή τη νέα κατάσταση δεν επιτρέπεται να μιλάμε με ξεπερασμένη γλώσσα. Δεν επιτρέπεται, δηλαδή, κάποιοι να διεκδικούν το ρόλο των μεσαζόντων (μεταξύ δημιουργού και αναγνώστη) του παρελθόντος, γιατί στο χώρο όπως έχει διαμορφωθεί η εξουσία που προσπαθούν να διατηρήσουν, γιατί αυτή και μόνο είναι το ζητούμενό τους, δεν επιβάλλεται πια. Δεν τους χρειάζεται κανείς, και ιδίως οι νέοι δημιουργοί οι οποίοι ως νέοι οφείλουν να είναι ασεβείς προς τα κατεστημένα φετίχ, πλην ίσως κάποιων που δε μπορούν να δουν προς το βέλος του χρόνου ή κάποιων που δυστυχώς θεωρούν ότι το περιτύλιγμα προσθέτει κύρος στο περιεχόμενο. Αυτό επίσης επ’ ουδενί σημαίνει ότι θα πρέπει να πάψουν να υπάρχουν εκδοτικοί οίκοι. Απεναντίας μάλιστα! Θεωρούμε ότι “μικροί” (τα εισαγωγικά γιατί το μικροί αφορά οικονομικά μεγέθη και όχι ποιοτικά μεγέθη των βιβλίων που εκδίδουν), κυρίως αυτοί, εκδοτικοί οίκοι που δραστηριοποιούνται στο χώρο της λογοτεχνίας μπορούν θαυμάσια να εκμεταλλευτούν τις νέες δυνατότητες προσθέτοντας στην ποιοτική λογοτεχνική παραγωγή. Τo ebook δεν είναι εχθρός του έντυπου. Είναι μία ακόμα δυνατότητα. Γιατί όχι και παράλληλη.

Στο 24γράμματα αυτό το γνωρίζουμε και βλέπουμε καθαρά που πάνε τα πράγματα.

Το παιχνίδι δεν αφορά το αν θα βγουν νέοι μεγάλοι λογοτέχνες. Είμαστε σίγουροι ότι θα βγουν. Το παιχνίδι αφορά στο να μην πάει χαμένος κανένας λόγος (για να παραφράσουμε το “κανένας ήχος να μην πάει χαμένος” του μεγάλου μουσικού και λογοτέχνη Σάκη Παπαδημητρίου). Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργήσαμε πριν περίπου ένα χρόνο τη σειρά “εν-καινώ”, η οποία έχει ήδη αρχίσει και διαγράφει τη δική της ιστορία και για την οποία νιώθουμε ιδιαίτερα περήφανοι. Δε θα αυτοανακηρυχτούμε πρωτοπόροι, γιατί ο απόλυτα πρωτοπόρος ήταν ο φίλος και ποιητής Θοδωρής Βοριάς με τη σειρά “Λογοτεχνικά Σημειώματα” (στα πλαίσια της οποίας έκανε στο γράφοντα την τιμή να εκδώσει ως ebook ένα έργο του στο δεύτερο από τα συνολικά δεκαεφτά Λογοτεχνικά Σημειώματα που κυκλοφόρησαν), την οποία ειλικρινά θα ήθελα να δω να ζωντανεύει, σε όποια μορφή ήθελε ο Θοδωρής, και πάλι.

Στα 24γράμματα, λοιπόν, γνωρίζοντας ότι σήμερα ο νέος – όχι απαραίτητα ηλικιακά – δημιουργός μπορεί μόνος του να στήσει ένα βιβλίο και μάλιστα χωρίς να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ, να το αναρτήσει σε μορφή ebook στο διαδίκτυο κάνοντάς το εν δυνάμει γνωστό σε κάθε ενδιαφερόμενο αναγνώστη και ταυτόχρονα με ελάχιστα χρήματα (μιλάμε για 1 – 2 ευρώ το βιβλίο για μία συνήθη ποιητική συλλογή) να τυπώσει ακόμα και 50 βιβλία, για να τα διαθέσει όπου θέλει και με όποιο τρόπο θέλει, δημιουργήσαμε τη σειρά ηλεκτρονικών βιβλίων (ebook) “εν-καινώ” εκτιμώντας ότι θα είναι προς το συμφέρον του δημιουργού να αναρτήσει δωρεάν το έργο του (το οποίο μάλιστα στήνεται ως ebook με μέριμνά μας χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα) αφενός σε ένα χώρο με μία ήδη τεράστια για λογοτεχνικά δεδομένα αναγνωσιμότητα, αφετέρου πως ο υποψήφιος αναγνώστης του και αυτός με τη σειρά του γνωρίζει πως στο χώρο αυτό μπορεί να αναζητήσει πολλά και όμορφα λογοτεχνικά, κυρίως, βιβλία. Εκ των πραγμάτων βέβαια δε δημοσιεύουμε ό,τι μας αποστέλλεται – εξάλλου και τεχνικά θα ήταν αδύνατο – προσπαθώντας να διατηρούμε μία, που όπως αναφέραμε είναι υποκειμενική, ελάχιστη υψηλή ποιότητα και μία ανάγκη το υλικό να συνάδει με τα θέματα, κυρίως λογοτεχνικού ή κοινωνικοπολιτικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, που αναρτώνται.

Υπάρχουν, όμως, μερικά σημεία στα οποία στα 24γράμματα δίνουμε την περισσότερη προσοχή. Επειδή, ίσως, είμαστε ερασιτέχνες, με την έννοια του ανιδιοτελούς εραστή της τέχνης, είμαστε και απόλυτα συνεπείς και τιμούμε το λόγο μας.

Τίποτα από αυτά που αναφέρουμε στην πρόσκληση / κάλεσμα στους δημιουργούς να εκδώσουν το έργο τους μέσω των 24γραμμάτων δε θα αναιρεθεί.

Τίποτα από αυτά που αναφέρουμε στην πρόσκληση / κάλεσμα στους δημιουργούς να εκδώσουν το έργο τους μέσω των 24γραμμάτων δε διαφέρει σε σχέση με ό,τι αναφέρουμε στην πρόσκληση / κάλεσμά μας κλικ εδώ .

Τίποτα από αυτά που αναφέρουμε στην πρόσκληση / κάλεσμα στους δημιουργούς να εκδώσουν το έργο τους μέσω των 24γραμμάτων υποκρύπτει κάτι άλλο, που δεν αναφέρεται ούτε και υπάρχει περίπτωση μετά την ανάρτηση να σας ζητηθούν οποιουδήποτε είδους ανταλλάγματα, στο όνομα ανόητων εκβιαστικών αιτιάσεων, για να εξακολουθούμε να διατηρούμε το έργο αναρτημένο.

Ακριβώς, λοιπόν, για αυτούς τους λόγους χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη χαρά την έκδοση ως ebook για δεύτερη και υποσχόμαστε τελευταία φορά, στο βαθμό που μας αφορά, της ωραίας ποιητικής συλλογής: “Νίκη των Τετριμμένων” του Κώστα Σφενδουράκη μέσω των 24γραμμάτων, θεωρώντας ότι αυτή η επανέκδοση, και για τους λόγους που γίνονται, συνάδει απόλυτα με το πνεύμα της σειράς “εν-καινώ” και δηλώνουμε πως με τα τετριμμένα των γραφειοκρατικού τύπου βυζαντινισμών και νεοελληνικής πατέντας κουτοπονηριών εμείς δεν συμβιβαζόμαστε.

Αυτό που κάνουμε εδώ στα 24γράμματα είναι ακριβώς αυτό που έχουμε δεσμευτεί δημόσια να κάνουμε και το κάνουμε τίμια και με συνέπεια και σε κάθε περίπτωση το μέλλον στη λογοτεχνία είναι η άμεση σχέση αναγνώστη δημιουργού και αυτό στηρίζουμε.